Pojęcie zagranicznej jednostki kontrolowanej

Udział w kapitale spółki zagranicznej to określony poziom zaangażowania polskiego kapitału powodujący wywieranie wpływu na funkcjonowanie zagranicznej spółki.

Regulacje dotyczące opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych, tzw. CFC są powszechnie akceptowanym mechanizmem zwalczania nadużyć podatkowych występujących w stosunkach między podmiotami powiązanymi.

Rozwiązania dotyczące CFC mają na celu powstrzymywać podatników przed transferowaniem dochodów poza kraj ich rezydencji podatkowej z przyczyn głównie lub wyłącznie podatkowych. W szczególności takie regulacje mają na celu przeciwdziałanie tworzeniu sztucznych struktur kapitałowych z wykorzystaniem krajów oferujących preferencyjne zasady opodatkowania niektórych dochodów lub niskie stawki podatkowe.

Zgodnie z art.24a ust.2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zagraniczna jednostka kontrolowana to m.in. osoba prawna w tym fundacja, trust lub inny podmiot nieposiadający siedziby, zarządu ani rejestracji na terytorium Polski, w których podatnik mający nieograniczony obowiązek podatkowy samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi lub innymi podatnikami mającymi miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Polski posiada bezpośrednio lub pośrednio udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub prawo do uczestnictwa w zysku, w tym ich ekspektatywę lub w których w przyszłości będzie uprawniony do nabycia takich praw, w tym jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub nad którymi podatnik sprawuje kontrolę faktyczną.

W dalszej kolejności w rozumieniu art. 24a ust.3 ustawy o CIT zagraniczną jednostką kontrolowaną jest także zagraniczna jednostka mająca siedzibę lub zarząd lub jest położona albo zarejestrowana w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową albo w kraju wskazanym w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych do współpracy do celów podatkowych albo z którym m.in. Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W praktyce definicja zagranicznej spółki kontrolowanej stała się źródłem wątpliwości interpretacyjnych. Wątpliwości dotyczą m.in. przypadków czy ma znaczenie bezpośredni lub pośredni udział polskiego podatnika w zagranicznych spółkach, jeśli spółka zagraniczna posiada siedzibę w raju podatkowym?

Ocena Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z  dnia 26 marca 2019 r., sygn. II FSK 1177/17 prowadzi do wniosku, że „do kategorii zagranicznych spółek kontrolowanych można zaliczyć podmioty, w których polscy podatnicy mają udział bezpośredni jak i pośredni.”

Lidia Rubińska Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO