Stałe miejsce prowadzenia działalności dla celów VAT

Stałe miejsce to taka przestrzeń, w której w sposób samodzielny prowadzona jest działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 11 Rozporządzenia wykonawczego Rady UE nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej to dowolne miejsce inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, w taki sposób aby i) umożliwić mu odbiór, wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, ii) umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje.

Orzecznictwo TSUE m.in. w wyrokach C-260/95 z 20 lutego 1997 r, C-190/95 z 17 lipca 1997r. wskazuje, że dla uznania czy w danym państwie istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności jest posiadanie zasobów ludzkich i warunków technicznych koniecznych do świadczenia usług. Dla udowodnienia miejsca prowadzenia działalności gospodarczej konieczny jest element trwałości infrastruktury co oznacza m.in. korzystanie z nieruchomości na podstawie umowy najmu, dzierżawy. W opinii TSUE stałe miejsce to nie tylko posiadanie własnych pracowników ale również wynajęcie personelu do obsługi danego miejsca.

Kwestia przesłanek decydujących o istnieniu stałego miejsca prowadzenia działalności jest przedmiotem licznych rozstrzygnięć sądowych. Ważny wyrok w zakresie stałego miejsca prowadzenia działalności przez spółkę zależną wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Sąd wskazał, że o miejscu stałego prowadzenia działalności nie może decydować istnienie spółki zależnej w danym państwie. Wobec tego świadczenie usług pomiędzy podmiotami powiązanymi istniejącymi w dwóch różnych państwach w ocenie sądu nie przesądza o posiadaniu w tych państwach stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 lipca 2020 r., sygn.I SA/Gl 141/20 czytamy, że „w wyroku z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie C-547/18 TSUE orzekł, że artykuł 44 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. oraz art. 11 ust. 1 i art. 22 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że usługodawca nie może wywieść istnienia na terytorium państwa członkowskiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej spółki z siedzibą w państwie trzecim z samego faktu, że spółka ta posiada w tym państwie członkowskim spółkę zależną, oraz że usługodawca ten nie jest zobowiązany do badania, w celu dokonania takiej oceny, stosunków umownych łączących te dwa podmioty.”

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO