Podatek od nieruchomości w okresie zawieszenia działalności

Przepisy o podatku od nieruchomości zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny.

Dotychczas stosowana praktyka wskazuje, że jeżeli budynek mieszkalny jest sezonowo wykorzystywany w działalności gospodarczej to przedsiębiorca płaci podatek od nieruchomości według stawek określonych dla działalności gospodarczej. Okres zawieszenia działalności gospodarczej i czasowe niewykorzystywanie budynku w działalności nie powoduje zmiany jego przeznaczenia i obniżenia stawki podatku.

Według art.1a ust.1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem działalności rolniczej oraz wynajmu do pięciu pokoi w celach turystycznych.

Zatem na gruncie powołanego przepisu budynek mieszkalny znajdujący się w posiadaniu przedsiębiorcy może zostać uznany przez organ podatkowy za zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej nawet jak przedsiębiorca wykorzystuje budynek mieszkalny w działalności tylko sezonowo i zawiesił on swoją działalność. Czasowe zawieszenie działalności gospodarczej i niekorzystanie z budynku nie powoduje, że budynek przestaje być związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Rozumienie terminu „posiadanie” zostało poddane rozstrzygnięciu przez Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd w wyroku z dnia 4 grudnia 2019 r. sygn. I OSK 3421/18. wskazał, ”że „posiadanie" należy interpretować zgodnie z art. 336 kodeksu cywilnego. Stosownie zaś do art. 336 kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależy).

Zgodnie z art. 5 pkt 2 lit b i c ww. ustawy budynki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowane są podatkiem od nieruchomości według najwyższych stawek. Stawki te stosuje się przez cały rok, a nie wyłącznie w okresie wykorzystywania budynku lub jego części na działalność gospodarczą.

Jedynie likwidacja działalności gospodarczej może się przyczynić do opodatkowania budynku niższą stawką podatku. Obniżoną stawkę podatku należy stosować od następnego miesiąca po miesiącu, w którym doszło do zmiany przeznaczenia budynku, jeżeli zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania zaistniało w trakcie roku podatkowego.

Przepis art. 1a ust.1 pkt 3 ww. ustawy został jednak uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 lutego 2021 r., sygn. akt SK 39/19 za niezgodny z Konstytucją. Sąd w trybie skargi konstytucyjnej zajął stanowisko, że „art. 1a. ust. 1. pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170) rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO