Weryfikacja beneficjenta rzeczywistego nie jest obowiązkowa

Przepisy podatkowe nie wskazują aby podmiot otrzymujący dywidendę był jej właścicielem.

W rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o CIT polskie spółki, które wypłacają dywidendę na rzecz podmiotów zagranicznych, niemających siedziby ani zarządu w Polsce są zobligowane do poboru podatku „u źródła”. Jednak ww. ustawa umożliwia zwolnienie z tego podatku dywidendy wypłacane na rzecz podmiotów zagranicznych po spełnieniu przesłanek wskazanych w ustawie. Na podstawie art. 22 ust.4 ww. ustawy wymagania jakie muszą być spełnione do zastosowania zwolnienia podatkowego to przede wszystkim: wypłacającym dywidendę jest spółka mająca siedzibę lub zarząd w Polsce, otrzymującym dywidendę jest spółka podlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce albo w innym państwie UE lub w państwie należącym do EOG i jednocześnie mająca 10% udziałów w spółce wypłacającej, spółka otrzymująca dywidendę nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania swoich dochodów. Dodatkowo zwolnienie z podatku ma zastosowanie, jeśli spółka uzyskująca dochody z dywidendy posiada udziały w spółce wypłacającej dywidendę nieprzerwanie przez dwa lata.

W przepisach podatkowych nie mieści się więc przesłanka „rzeczywistego właściciela” otrzymanej dywidendy, zatem należało by przyjąć, że weryfikacja beneficjenta rzeczywistego przez podmiot wypłacający dywidendę nie jest warunkiem zastosowania zwolnienia podatkowego. Innego zdania są organy podatkowe. W przykładowej interpretacji z 28 stycznia 2022 r. 0111-KDIB1-2.4010.640.2021.1.ANK, organ podatkowy potwierdza, że „dla zastosowania zwolnienia dywidendowego udziały muszą być posiadane bezpośrednio przez Wspólników, tj. podatnik musi być właścicielem udziałów, a nie posiadać je pośrednio, poprzez inny podmiot. Dodatkowo, w ramach zachowania należytej staranności płatnik powinien zweryfikować, czy odbiorcy dywidendy (Wspólnicy) są jej rzeczywistymi właścicielami, w szczególności poprzez pryzmat prowadzenia przez nich rzeczywistej działalności gospodarczej.”

Częściowo można się zgodzić z organem podatkowym, ponieważ przepisy podatkowe odnoszą się jedynie do własności udziałów. Natomiast dla skorzystania z prawa do zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych w odniesieniu do dywidend nie jest wymagane, by odbiorca dywidendy był jej faktycznym, tj. rzeczywistym właścicielem.

Na tę przesłankę zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 kwietnia 2021 r., sygn. II FSK 240/21 w którym czytamy, że „przepisy nie zawierają warunku aby odbiorca dywidendy był jej "rzeczywistym właścicielem". Wymagane jest jedynie aby był co do zasady właścicielem udziałów (akcji) spółki zależnej. Jest to konsekwencja tego, że uprawnienie do otrzymania dywidendy zależy od posiadania własności udziałów.”

Wobec tego w oparciu o aktualny stan prawny oraz wyrok sądu należy przyjąć, że przepisy podatkowe nie zawierają przesłanki aby podmiot otrzymujący dywidendę miał status jej „właściciela rzeczywistego”.

Lidia Rubińska Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO