Fiskus nie zawsze wyda decyzję o nadpłacie podatku

Wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku inicjuje wszczęcie postępowania podatkowego.

Na podstawie Ordynacji podatkowej organy skarbowe mogą wszcząć postępowanie podatkowe z urzędu lub na wniosek podatnika. Formą wszczęcia postępowania na wniosek podatnika jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Obecnie obowiązuje art. 62 Ordynacji podatkowej, który obliguje organy skarbowe do wydawania postanowienia w sprawie zaliczenia wpłaty, nadpłaty lub zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę. Wkrótce to się zmieni, ponieważ resort finansów przygotował projekt zmian zakładający rezygnację z wydawania przez organy podatkowe postanowień w sprawie zaliczenia kwot podatku na poczet zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę.

Po zmianie przepisów podatnik będzie mógł otrzymać takie postanowienie po złożeniu wniosku o jego wydanie, na które będzie przysługiwało zażalenie. Zmiany zakładające rezygnację z obowiązkowego wydawania omawianych postanowień zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2023 r.

Należy pamiętać, że zaliczenie nadpłaty podatku na poczet innych zobowiązań podatkowych to nie to samo co zwrot nadpłaconych kwot. Nadpłata powstaje z dniem m.in. zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej lub pobrania przez płatnika podatku nienależnego albo w wysokości większej od należnej. Aby odzyskać nadpłacony podatek trzeba złożyć do organu skarbowego wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje podatnikom, płatnikom, inkasentom oraz osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku może także złożyć po utracie statusu podatnika spółka, która utworzyła podatkową grupę kapitałową oraz przedstawiciel grupy VAT.

W praktyce wniosek o stwierdzenie nadpłaty pociąga za sobą korektę deklaracji podatkowej. W rozumieniu art. 75 § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej, jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest zobowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklaracje). Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę. W takim przypadku korekta wywołuje skutki prawne.

Gdyby jednak organ podatkowy zakwestionował zasadność nadpłaty, zakładając, że uzna kwotę nadpłaconego podatku tylko w części, to w takim przypadku wydawana jest decyzja stwierdzająca nadpłatę. W decyzji stwierdzającej nadpłatę organ podatkowy określa wysokość zobowiązania podatkowego uwzględniając nadpłaconą kwotę podatku. W zakresie w jakim wniosek jest niezasadny, organ odmawia w decyzji stwierdzenia nadpłaty.

Organ podatkowy jest związany wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i nie może wykraczać poza jego zakres oraz zakres korekty. Orzecznictwo wskazuje, że postępowanie dotyczące nadpłaty nie obejmuje rozliczenia podatkowego w całości ale jest ograniczone do treści wniosku i zdarzeń powodujących powstanie nadpłaty.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 8 lipca 2021 r., I SA/Sz 293/21 czytamy, że „postępowanie w sprawie nadpłaty nie prowadzi do weryfikacji całego rozliczenia należności podatkowych, nie prowadzi do badania rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania w całości ale jest ograniczone do zakresu wniosku o stwierdzenie nadpłaty, do tych pozycji kosztów uzyskania przychodów i tych okoliczności które spowodowały powstanie nadpłaty.”

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO