Zapłata zaległych składek nie jest przychodem podatkowym

Zapłata przez płatnika zaległych składek ubezpieczeniowych nie stanowi także kosztu podatkowego.

W dniu 30 marca 2023 roku Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną w sprawie konsekwencji podatkowych zapłaty przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Zasadą jest, że pracodawca lub zleceniodawca jest płatnikiem podatku oraz płatnikiem składek ubezpieczeniowych od wynagrodzeń wypłacanych swoim pracownikom lub zleceniobiorcom. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (sus) zakładają współfinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne przez ubezpieczonych i płatników składek. Z kolei przepisy podatkowe zakładają jedynie odliczenie od dochodu tych składek, w tym składek potrącanych przez płatnika ze środków podatnika, a więc m.in. ze środków pracownika lub zleceniobiorcy.

Dotychczasowa praktyka organów skarbowych wskazywała, że zapłacone ze środków płatnika zaległe składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne według przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) są dla pracowników, zleceniobiorców oraz byłych pracowników i zleceniobiorców przychodem zaliczanym do przychodów ze stosunku pracy lub do przychodów z umowy zlecenia albo do przychodów z innych źródeł.

Praktyka fiskusa nie spotkała się z aprobatą sądów administracyjnych. W ocenie sądów obowiązanym wobec ZUS z tytułu zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne jest pracodawca lub zleceniodawca, a więc płatnik. Wobec tego wszystkie obowiązki w zakresie zapłaty zaległych składek obciążają płatnika niezależnie od źródła finansowania tych składek. Powyższe stanowisko poparł Naczelny Sąd Administracyjny. Z wyroków NSA wynika, że zapłata przez pracodawcę lub zleceniodawcę zaległych składek ubezpieczeniowych stanowi wykonanie ze zwłoką własnych obowiązków jako płatnika składek. Obowiązki te wynikają z art. 46 ust.1 ustawy o sus, w myśl którego płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Ministerstwo Finansów dążąc do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe może z urzędu dokonywać interpretacji ogólnej i jest zobligowane m.in. do uwzględniania orzecznictwa sądów administracyjnych. W konsekwencji zgodnie z interpretacją Ministerstwa zapłata przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie powoduje po stronie pracowników, zleceniobiorców oraz byłych pracowników i zleceniobiorców powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. Zapłata przez płatnika zaległych składek nie zwiększa majątku podatnika a więc jest czynnością neutralną podatkowo dla pracownika lub zleceniobiorcy.

Płatnik poprzez zapłatę zaległych składek realizuje jedynie swoje obowiązki ustawowe i wydatek poniesiony przez płatnika z tytułu zapłaty zaległych składek ubezpieczeniowych nie będzie stanowił także kosztu uzyskania przychodu w części w jakiej składki te powinny być sfinansowane przez pracownika lub zleceniobiorcę.
Interpretacja ogólna Nr DD3.8203.1.2023 Ministra Finansów z dnia 30.03.2023 (Dz. Urz. MF z 4 kwietnia 2023 r.,poz.42)

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO