Kolizja rezydencji podatkowej cudzoziemca

Jeżeli cudzoziemiec przebywa w Polsce i wydaje tu pieniądze tylko na konsumpcję to nie oznacza, że jest rezydentem polskim.

NSA w wyroku z 10 stycznia 2020 r., sygn. II FSK 119/18 wskazał, „że nie wystarczy dla stwierdzenia, że cudzoziemiec (obywatel Holandii) mieszka w Polsce mimo, że jego pobyt w naszym kraju trwa dłużej niż 183 dni w roku ale za granicą posiada dom, mieszka tam cała jego rodzina, posiada konto bankowe za granicą i stałe źródło dochodu, a także za granicą korzysta ze świadczeń zdrowotnych”.

Teza wyroku oznacza to, że nawet długotrwały pobyt cudzoziemca w Polsce nie spowoduje, że rozliczy on swoje dochody w Polsce, gdy jego więzi osobiste i gospodarcze w przeważającej części będą związane z krajem jego pochodzenia. Sposoby ustalania rezydencji podatkowej określają przepisy prawa krajowego z zastosowaniem umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W przypadku wątpliwości  w zakresie ustalenia tej rezydencji należy odwołać się do reguł kolizyjnych zawartych w Komentarzu do Modelowej Konwencji OECD.  Zgodnie z powołanym komentarzem dla określenia rezydencji podatkowej „istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się Państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze”.

Wobec tego gdy osoba z Holandii otrzymuje stałe dochody z zagranicy, np. z działalności gospodarczej, korzysta z ubezpieczyciela zagranicznego, posiada majątek za granicą, a w Polsce przebywa w wynajętym mieszkaniu, wydaje pieniądze na konsumpcję i zaspokojenie własnych potrzeb osobistych, to w ocenie sądu jego powiązania osobiste i gospodarcze są bardziej związane z Holandią niż Polską. Trudno mówić o ściślejszych powiązaniach gospodarczych cudzoziemca z Polską, w sytuacji, gdy jego aktywność gospodarcza w Polsce ogranicza się tylko do wydatków konsumpcyjnych.

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO