Sporne koszty wynagrodzenia wspólnika spółki osobowej

W ocenie NSA praca własna podatnika nie wiąże się z żadnymi kosztami i nie da się jej wycenić.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz orzecznictwa nasuwa się pytanie czy wynagrodzenie z umowy o pracę otrzymywane przez wspólnika od spółki, w której jest udziałowcem może stanowić koszt uzyskania przychodu u tego wspólnika czy tylko u pozostałych wspólników?

Zgodnie z art. 23 ust.1 pkt 10 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki (…).

Ustawa nie definiuje wartości pracy własnej. Dotychczasowa linia interpretacyjna organów skarbowych stanowi, że praca własna to wartość wszelkiego rodzaju nakładów pracy w tym praca podatnika i członków jego rodziny świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej czy bezumownie. Odmienne stanowisko w tej kwestii zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 lutego 2020r., sygn. I FSK 1574/17 w którym czytamy, „ w przypadku pracy własnej przedsiębiorcy nie dochodzi do rozchodu środków pieniężnych (zmniejszenia aktywów). Praca własna przedsiębiorcy nie wiąże się więc z żadnymi wydatkami, nie wiadomo też według jakich kryteriów miałaby być ona wyceniona. Nie mamy w tym przypadku do czynienia z faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika.”

Ostatnio jednak fiskus zmienia zdanie i akceptuje pogląd, że nabywanie przez spółkę usług od wspólnika, w której jest udziałowcem na podstawie prowadzonej przez niego odrębnej działalności gospodarczej może stanowić koszt uzyskania przychodów u wszystkich wspólników proporcjonalnie do udziału w zysku spółki. Stanowisko to potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 12 maja 2020 r. sygn. 0115-KDIT3.4011.263.2020.2.AW, zgodnie z którym „ sam fakt, że wspólnikiem Spółki Partnerskiej jest ta sama osoba, która świadczy usługi na rzecz spółki, nie stanowi przeszkody do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tej spółki wydatków na nabycie usług wspólnika świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej. (…) wynagrodzenie wypłacone przez spółkę wnioskodawczyni z tytułu świadczonych przez nią usług będzie stanowiło dla wnioskodawczyni koszt uzyskania przychodu z działalności gospodarczej prowadzonej w spółce w części, w jakiej uczestniczy ona w zyskach spółki”.

Zatem jeśli przyjąć pogląd NSA, że pracy własnej nie da się wycenić to oznacza, że praca własna to praca wykonywana nieodpłatnie. Praca wspólnika zatrudnionego w spółce nie ma charakteru nieodpłatnego, ponieważ otrzymuje on za nią wynagrodzenie. Dodatkowo zgodnie z interpretacją organu podatkowego spółkę należałoby potraktować jako odrębny podmiot, ponieważ jest pracodawcą i jednocześnie płatnikiem podatku i składek z tytułu wypłacanego wspólnikowi wynagrodzenia za pracę. Wobec tego w świetle art. 23 ust.1 pkt 10 ww. ustawy praca wspólnika za wynagrodzeniem nie jest pracą własną wobec tego wynagrodzenie  powinno być kosztem uzyskania przychodu u wszystkich wspólników proporcjonalnie do udziałów w zysku spółki.

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO