Limit płatności gotówkowych z wątpliwościami

Wartość jednorazowej transakcji to wartości całego kontraktu, a nie okresowych rozliczeń.

W praktyce występują wątpliwości jak traktować płatności gotówkowe do kwoty 15 000 zł w przypadku umów zawieranych na czas nieokreślony kiedy usługa wykonywana jest w okresach miesięcznych.

Jak wskazuje art.19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza 15 000 zł (…). Oznacza to, że przedsiębiorca może dokonywać zapłaty za towary lub usługi wynikające z jednorazowej transakcji gotówką jednak tylko do wysokości 15 000 zł. 

W przypadku stałej współpracy zawartej na czas nieokreślony wartość transakcji odnosi się zwykle do poszczególnych okresów rozliczeniowych. Linia interpretacyjna organów skarbowych w przykładowej interpretacji z dnia 5 listopada 2018 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.463.2018.2.MM wskazuje, że „jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami.” Jeżeli więc pomiędzy firmami zawarta jest umowa, która wskazuje określoną kwotę zobowiązania to wówczas pod pojęciem jednorazowej wartości transakcji należy rozumieć ogólną wartość należności lub zobowiązań wynikających z tej umowy.

Zatem, jeśli przedsiębiorca zawarł umowę w zakresie świadczenia usług kadrowych na czas nieokreślony, z której wynika, że będzie świadczył usługi o wartości przekraczającej 15 000 zł miesięcznie, to istnieje obowiązek zapłaty za te usługi za pośrednictwem rachunku płatniczego. Naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie zapłaty w całości lub w części z pominięciem rachunku  bankowego oznacza brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów płatności w tej części przez usługobiorcę.

Jednorazowość wartości transakcji nie odnosi się do liczby płatności, lecz powiązania poszczególnych świadczeń (usług) do jednego stosunku umownego. Poniższy wyrok WSA potwierdza, że jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań określoną w umowie. 

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 29 maja 2024 r., sygn. I SA/Gd 134/24 -„przedsiębiorca aby rozliczyć koszty podatkowe, musi dokonać płatności poprzez rachunek płatniczy. Aby wyznaczyć zakres obowiązku wynikającego z art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz z 19 ustawy Prawo przedsiębiorców konieczne jest ustalenie znaczenia pojęcia "jednorazowa wartość transakcji". Przy czym przyjąć należy, że dotyczy to wartości transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekraczających równowartość 15.000 zł. Tym samym jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie. Jednak przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w jednym stosunku umownym.”

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO