Tajemnica zawodowa i raportowanie MDR

Raportowanie schematów podatkowych przez doradców podatkowych niezgodne z Konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23 lipca 2024 r., sygn. K13/20 uznał, że przepisy Ordynacji podatkowej o schematach podatkowych w zakresie w jakim tworzą wobec doradców podatkowych objętych tajemnicą zawodową obowiązek przekazywania informacji o schemacie podatkowym oraz nie określają dostatecznie przesłanek trybu wyłączenia lub zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej są niezgodne z Konstytucją. Wyrok wydano wskutek wniosku złożonego przez Krajową Radę Doradców Podatkowych o zbadanie zgodności ww. przepisów ustawy Ordynacji podatkowej z Konstytucją RP. 

Środowisko doradców podatkowych wskazało, że przepisy, które w 2019 r. wprowadziły obowiązek raportowania schematów podatkowych, są w praktyce wadliwe i skutkują naruszaniem tajemnicy doradcy podatkowego.

Ochrona tajemnicy zawodowej jest fundamentem zaufania publicznego i przepisy wprowadzające obowiązek raportowania krajowych schematów podatkowych z mocą wsteczną narusza zasadę lex retro non agit.

Zgodnie z argumentami Krajowej Rady Doradców Podatkowych tajemnica zawodowa funkcjonuje w interesie publicznym jako element prawidłowego wykonywania zawodu zaufania publicznego, a nie w interesie klienta, który nie przez zwolnienie doradcy z tajemnicy zawodowej lecz realizując konstytucyjne prawo do obrony i składania wyjaśnień może ujawnić poufne informacje powierzone doradcy podatkowemu.

Wprowadzenie przez ustawodawcę obowiązku informowania o schematach podatkowych nie miało na celu ograniczenia zjawiska wprowadzania do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł ani przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu służących ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce. Celem wprowadzenia tego obowiązku jest gromadzenie przez organy podatkowe wiedzy dotyczącej działań podatników, którzy osiągają korzyści podatkowe w celu możliwości szybkiego reagowania oraz nowelizacji przepisów.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych wskazała, że kwestionowane przepisy naruszają zasady funkcjonowania zawodu zaufania publicznego, jakim jest profesja doradcy podatkowego. Okoliczności i przyczyny zwolnienia z tajemnicy doradcy podatkowego nie mogą stanowić zagrożenia dla istotnego interesu publicznego, jakim jest bezpieczne i obiektywne wykonywanie tego zawodu zaufania publicznego. 

Trybunał Konstytucyjny zgodził się argumentami Krajowej Rady Doradców podatkowych i uznał przepisy Ordynacji podatkowej w ww. zakresie za niezgodne z Konstytucją.

Lidia Rubińska Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO